گروه دیپلماسی: با وجود گذشت ۱۳ روز از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، همچنان شعله‌های جنگ به قوت خود باقی است اما در میان این نبرد نظامی تاریخی میان مسکو و کی‌یف، موضع‌گیری اخیر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه کرملین، تاثیرات جنگ اوکراین بر منافع ملی ایران در مسیر احیای برجام و مذاکرات وین را نمایان کرده است. هر چند دولت سید ابراهیم رئیسی، از ابتدای حمله روسیه به اوکراین موضعی حمایتی را از مسکو در پیش گرفته اما بخش بزرگی از ناظران سیاسی این موضع دولت را مورد انتقاد قرار داده و رویکرد اخیر لاوروف را نماد اشتباه تهران در حمایت از سیاست‌های پوتین ارزیابی کرده‌اند.
با این اوصاف، «روزان» در راستای بررسی و پرداختن به مواضع ایران نسبت به بحران اوکراین و نیز ارتباط آن با منافع ملی و سیاست‌های کشورمان دیدگاه قاسم محبعلی، کارشناس مسائل سیاست خارجی و مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت امور خارجه را جویا شده است. از دیدگاه محبعلی بر خلاف مفاد قانونی اساسی، ایران موضعی صحیح را پیرامون حمله روسیه به اوکراین اتخاذ نکرده است. از نظر مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت امور خارجه ایران می‌بایست فراتر از مانع‌تراشی‌های روسیه در مسیر احیای برجام با در پیش گرفتن سیاست توافق با غرب منافع ملی خود را دنبال کند.
ایران می‌بایست حمله روسیه به اوکراین را محکوم می‌کرد
قاسم محبعلی در ارزیابی خود از مواضع جمهوری اسلامی ایران نسبت به حمله روسیه به اوکراین با تاکید بر اینکه از نظر قواعد بین‌المللی حمله روسیه به اوکراین به هیچ وجه قابل دفاع نیست، گفت: «حمله روسیه به اوکراین تمامی تعهدات سابق این کشور نسبت به رسمیت شناختن حاکمیت کی‌یف را نقض می‌کند. در واقع، فدراسیون روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی استقلال و مرزهای حاکمیت کشور اوکراین را به رسمیت شناخته است. همچنین، روسیه به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت در صورت وتوی به رسمیت شناختن اوکراین، می‌توانست مانع استقلال این کشور شود اما مسکو چنین اقدامی را انجام نداد و این بدین معنا بود که حاکمیت ملی کی‌یف را در مرزهای همجوار خود به رسمیت شناخته است.»
وی افزود: «حال تغییر سیاست روسیه به هر دلیلی که باشد از نظر قواعد بین‌المللی پذیرفته شده نیست. بر همین اساس موضوع سیاست خارجی ایران نیز با استناد بر قانون اساسی می‌توانست بر این مبنا باشد که تهاجم نظام روسیه به همسایگان، تغییر مرزها و هر گونه کنش تجدیدنظرطلبانه در سطح نظام بین‌الملل محکوم است. البته به طور طبیعی توجه به استدلال‌های روس‌ها پیرامون امنیت ملی خود و نگرانی آن‌ها از به خطر افتادن مرزهایشان توسط ناتو و غرب، قابل درک است. با این وجود، مسئله مهم این است که حتی در صورت وجود تهدید ناتو قربانی شدن اوکراین از نظر قواعد بین‌المللی و نیز موازین اخلاقی نادرست خواهد بود. اکنون تمامی شواهد موید این امر هستند که ولادیمیر پوتین به سیاست‌های تهاجمی دوران روسیه تزاری برگشته و تلاش می‌کند همسایگان خود را به تعظیم در آورد. در مجموع به نظر می‌رسد که می‌بایست ایران با هر گونه تجزیه یک کشور و بر هم‌زدن حکومت متمرکز در اوکراین ابراز مخالفت می‌کرد؛ زیرا اساسا تهدیدات مشابهی در قبال ایران قابل طرح هستند.»
تفسیر ابزاری از بحران اوکراین بر خلاف منافع ملی بلندمدت ایران است
مدیر کل سابق خاورمیانه وزارت امور خارجه در ارتباط با استقبال برخی از ناظران سیاسی ایرانی از حمله روسیه به اوکراین به منظور بهره‌برداری از آن بر منافع ملی کشورمان، تاکید کرد: «هر چند این استدلال بر اساس یک رویکرد واقع‌گرایانه مطرح شده و قابل دفاع است اما به هیچ عنوان این امر اخلاقی نیست که برای منافع ویژه ایران، خواهان وقوع جنگ در یک کشور دیگر و کشتار مردمان‌اش باشیم. اساسا آوارگی و کشته شدن شهروندان اوکراینی از یک سو و به خطر افتادن امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی، رخدادهایی هستند که در بلندمدت نه تنها به نفع ایران بلکه در راستای منافع هیچ بازیگر دیگری نخواهد بود.»
قاسم محبعلی، در بخشی دیگر از گفته‌های خود پیرامون تاثیرگذاری حمله روسیه به اوکراین بر روند مذاکرات احیای برجام تاکید کرد: «در شرایط فعلی که در نتیجه فشارهای غرب بر روسیه به جت حمله مسکو به اوکراین، موجب شده که روس‌ها در راستای مسدودسازی مسیر توافق برجام از طریق گره زدن آن به تحریم‌ها بر آمده‌اند. به نظر می‌رسد روس‌ها سیاست باج‌گیری و گروگان‌گیری برجام را بر خلاف خواسته ایران و آمریکا در دستور کار قرار داده‌اند.»
وی در ارتباط با سیاست صحیح ایران در قبال این سیاست جدید روس‌ها نسبت به برجام اظهار داشت: «با توجه به اینکه در گذشته روس‌ها با استناد به منافع ملی خود به قطعنامه‌های شش‌گانه علیه ایران رای داده و در تحریم‌ها آمریکا را همراهی کرده‌اند، ضروری است که ما نیز منافع ملی خود را دنبال کنیم. اساسا روس چه در گذشته و چه در وضعیت جدید منافع ویژه خود را دنبال می‌کنند؛ لذا ایران نیز می‌بایست همین رویکرد را مدنظر قرار دهد.»
سوتیتر: با توجه به اینکه در گذشته روس‌ها با استناد به منافع ملی خود به قطعنامه‌های شش‌گانه علیه ایران رای داده و در تحریم‌ها آمریکا را همراهی کرده‌اند، ضروری است که ما نیز منافع ملی خود را دنبال کنیم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.