گروه دیپلماسی: سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان در نخستین گفت‌وگوی تلویزیونی خود در شب شنبه، در ارتباط با مذاکرات وین و احیای برجام سخنان مثبت و ایجابی را بر زبان راند. او در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات برجامی وین گفت: «ما ابایی از مذاکره نداریم اما گفت‌وگو با فشار چه نوع گفت‌وگویی است؟ من قبلا گفته‌ام گفت‌وگو و مذاکره در دستور کار دولت است. آنچه ما دنبال آن هستیم رفع تحریم‌هاست و ما از منافع ملت یک قدم عقب‌نشینی نخواهیم کرد. مذاکره، باید نتیجه‌محور باشد، نه «گفت‌وگو برای گفت‌وگو» و نه «مذاکره برای مذاکره».
البته اظهارات رئیس جمهوری کشورمان با استقبال مقام‌های سیاسی دیگر کشورها و نیز رسانه‌های عربی و غربی همراه شد. در همین زمینه شاهد هستیم که میخاییل اولیانوف، دیپلمات ارشد روسی و نماینده این کشور در مذاکرات وین در واکنش به صحبت‌های سید ابراهیم رئیسی درباره مذاکرات برجامی در توییتی نوشت: «این اظهارات نشان می‌دهد که ایران آماده ادامه مذاکرات وین درباره برجام است. {البته} همچنان زمان از سرگیری مذاکرات نامشخص است».
در سطحی دیگر رسانه‌های عربی و غربی اظهارات رئیسی را در سطحی گسترده بازنشر دادند. برای نمونه شبکه العربیه در این باره نوشت: ابراهیم رئیسی تاکید کرد که کشورش آماده مذاکرات اما بدون فشار است. روزنامه النهار مصر نیز در این باره نوشت: رئیس جمهور ایران تاکید کرد که کشور تنها برای مذاکره وارد مذاکرات نخواهد شد و گفت وگوها با غرب باید منجر به رفع تحریم های آمریکا علیه ملت ایران شود. همچنین، خبرگزاری رویترز در این باره گزارش داد: رئیس جمهور ایران شنبه شب در اظهاراتی تاکید کرد که کشورش آماده بازگشت به مذاکرات وین برای احیای برجام است اما نه تحت فشار. تایمز آو اسرائیل تیتر زد: رئیسی گفت که ایران آماده بازگشت به مذاکرات هسته ای است اما بدون فشارهای غرب. هاآرتص نیز نوشت: رئیس جمهور ایران می گوید که از سرگیری مذاکرات در دستور کار دولت او قرار دارد اما رایزنی ها به طور قطع باید به رفع تحریم های ایران بینجامد.
علاوه بر این رسانه‌ها، بسیاری دیگر از روزنامه‌ها و شبکه‌های خبری اظهارات رئیس جمهوری کشورمان را بازتاب دادند. در این میان کانون اصلی تمرکز اکثریت قاطع این رسانه‌های خبری و تحلیلی، اظهارات رئیسی پیرامون آینده مذاکرات و احیای برجام بود. با نظر به این اوصاف، «روزان» به منظور پیگیری دقیق‌تر اظهارات رئیس‌جمهوری کشورمان پیرامون برجام و مذاکرات وین با قاسم محبعلی، مدیر کل سابق وزارت امور خارجه گفتگو داشته است.
بازگشت به مذاکرات امری ایجابی و مثبت است
محبعلی در ارزیابی خود از اظهارات رئیس جمهوری کشورمان در ارتباط بازگشت به برجام و گفتگوها بدون فشار غرب و برای رفع تحریمها، تاکید کرد: «در ابتدای امر هر نوع تصمیم‌گیری و کنش پیرامون بازگشت به مذاکره را می‌توان مثبت ارزیابی کرد و بر همین اساس اینکه رئیسی از گفتگو استقبال کرده امری ایجابی است اما اینکه از هم اکنون تهران برای مذاکرات وین و دیگر طرف‌ها حاضر در مذاکرات شرط تعیین کند، امری نادرست بوده و می‌تواند واکنش منفی دیگران را به همراه داشته باشد. حتی پیش‌شرط تعیین کردن می‌توان ناقوس مرگ برجام را به صدا در بیاورد.
اصول برجام معین و پیش‌شرط تعیین کردن نادرست است
وی افزود: «در بحث مذاکرات وین نکته قابل تامل این است که سند برجام که در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ / ۲۴ تیر ۱۳۹۴ امضا شد محل اجماع و اتمام حجت برای تمامی بازیگران خواهد بود. اینکه ایران یا هر بازیگر دیگری خواهان تعیین شروط اضافی باشد، عملا به معنای شکست روند مذاکرات و حتی نابودی برجام خواهد بود. در این میان باید توجه داشت که زمان ایران برای تصمیم گیری در مسیر بازگشت به مذاکرات وین تا پایان سپتامبر تعیین شده و در صورت عدم اراده مثبت ایران و تصمیم گیری درست احتمالا تا پایان ماه جاری میلادی، شاهد صدور بیانیه شورای حکام آژانس و بازگرداندن پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت خواهیم بود که برآینده چنین وضعیتی پایان برجام و تشدید فزاینده تحریمها خواهد بود.»
سوداگران و دلالان تحریم طرفدار عدم بازگشت به برجام هستند
این کارشناس مسائل بین‌الملل در بخشی دیگر از اظهارات خود در ارتباط با گفته‌های برخی چهره‌ها که معتقدند بازگشت به برجام یک ضرورت نبوده و کشور می‌تواند بدون رفع تحریمها نیز نفت بفروشد، تصریح کرد: «اگر چنین امری ممکن بود در دولت آقایان احمدی‌نژد و روحانی نیز نفت به صورت آزادانه و با دسترسی به منابع مالی آن مورد نظر قرار می‌گرفت اما واقعیت امر این است که چنین امری تنها به صورت قاچاق و غیرقانونی ممکن است. هر گونه فروش نفت به صورت قاچاق نیز بر خلاف قانون اساسی کشور است. اکنون کاسبان تحریم هستند که چنین شعارهایی سر می‌دهند؛ زیرا به خوبی می‌دانند در صورت احیای برجام دیگر آن‌ها از وضعیت موجود سود نخواهند برد.»
تجربیات تلخ گذشته تکرار نشود!
مدیرکل سابق وزارت امور خارجه درارتباط با پیشنهادات و راهکارهای پیشروی جمهوری اسلامی ایران در بحث مذاکرات وین تاکید کرد: «تجربیات و سوابق تاریخی نشان داده که تنها وزارت خارجه می‌تواند مدیریت مذاکرات را از نظر حقوقی انجام دهد. در وضعیت کنونی در صورت عدم بازگشت به میز مذاکره، ایران دو راه حل بیشتر پیش‌رو ندارد؛ یکی اینکه به سمت تولید سلاح اتمی حرکت کند و دیگری اینکه به طور کامل وارد درگیری و تنش با غرب شود اینکه کامل تسلیم شود. اما بر خلاف این دو رویه به نظر می‌رسد هیچ جایگزینی برای برجام وجود دارد و منطقی‌ترین و در دسترس‌ترین تصمیم برای تیم وزارت امور خارجه کشورمان بازگشت به این توافق بین‌المللی است.»
وی افزود: «در گذشته نیز شاهد بودیم که تا سال ۲۰۰۸ مذاکره برای دادن امتیاز متقابل با ایران مطرح بود تا تهران بتواند برنامه هسته‌ای خود را تحت نظارت آژانس قرار بدهد. در این مقطع به هیچ عنوان بحث برداشتن تحریم و اعمال تحریم مطرح نبود. در آن دوران با فرصت سوزی دولت وقت، بعدها تیم وزارت خارجه به رهبری ظریف ماموریتی دشوارتر را برای لفو تحریمها در پیش گرفتند. در فضای جدید نیز در صورت از دست دادن فرصت مذاکره کنونی، این احتمال وجود دارد که بعدها مقامات کشورمان حسرت شرایط کنونی را داشته باشند و مذاکرات در وضعیتی متفاوت مطرح شود.»
روسیه و چین رغبت چندانی به احیای برجام ندارند
محبعلی در بخش پایانی گفته‌های خود تصریح کرد: «می‌بایست به این واقعیت توجه داشته باشیم که چین و روسیه در مسیر برجام اهداف ویژه و منافع ملی خود را پیگیری می‌کنند، اساس این دو کشور در وضعیت کنونی بر خلاف سیاست اعلامی خود خواهان احیای برجام نیستند؛ زیرا به خوبی می‌دانند که احیای برجام به معنای بازگشت مجدد ایران به جامعه جهانی و متفاوت شدن وضعیت ایران در تعامل با آن‌ها خواهد بود. بنابراین آن‌ها مشتاق هستند که برجام احیا نشود اما این ایران است که باید با در پیش گرفتن سیاست گفتگو، احیای برجام را در دستور کار قرار بدهد.»
سوتیتر: در بحث مذاکرات وین نکته قابل تامل این است که سند برجام محل اجماع و اتمام حجت برای تمامی بازیگران خواهد بود. اینکه ایران یا هر بازیگر دیگری خواهان تعیین شروط اضافی باشد، عملا به معنای شکست روند مذاکرات و حتی نابودی برجام خواهد بود
این مطلب بدون برچسب می باشد.